21 Feiten en fabels over voeding

Een aantal feiten en fabels over voeding.

  1. Als je ’s avonds na 19.00 uur eet, word je dik. Dan wordt je voeding niet meer gebruikt en opgeslagen als lichaamsvet.
    Fabel. Het maakt niet uit op welke tijdstippen je eet, als je maar niet teveel eet. Het gaat uiteindelijk om de totale calorieën, is dat onder je energiebalans dan val je af. Daarboven kom je aan.
  2. Koffie houdt vocht vast.
    Fabel. De cafeïne zorgt zelfs voor een snellere vochtuitscheiding. Niet meer dan anders, alleen sneller.
  3. Extra vitamines slikken is nodig om gezond te blijven.
    Voor velen geldt dat we voldoende vitamines en mineralen binnen krijgen door gezond en gevarieerd te eten. Toch zijn er bepaalde groepen (zoals ouderen, zwangere vrouwen en kinderen) die extra vitamines nodig hebben.
  4. Vegetarisch eten zit in onze natuur. De tanden van de mens zijn namelijk niet geschikt voor vleesverwerking, zoals bij carnivoren.
    Fabel. Onze tanden en kiezen zijn gemaakt om omnivoor te zijn. Ze zijn gebouwd om zowel vlees en planten te vermalen. Daarbij is het als vegetariër erg lastig om voldoende eiwitten binnen te krijgen.
  5. Melk is slecht voor elk. Volwassenen zijn niet gebouwd om melk(producten) te eten en drinken.
    Voor bijvoorbeeld Aziaten klopt dat inderdaad vaak wel. Daar zijn bijna alle volwassenen lactose-intolerant en kunnen melk dus niet verdragen. Maar ook Afrikanen en Zuid-Amerikanen worden veelal lactose-intolerant na de kinderjaren. Bij West-Europeanen komt lactose-intolerantie veel minder vaak voor en zij kunnen melk dus meestal wel verdragen.
  6. Om af te vallen kun je beter vruchtensap drinken dan frisdrank.
    Fabel. Een glas vruchtensap bevat ongeveer evenveel calorieën als een glas cola of sinas (± 105 kcal per glas van 250 ml). Druivensap bevat zelfs veel meer calorieën (160 kcal per glas), tomatensap bevat wel minder calorieën (43 kcal per glas).
  7. Tijdens het afvallen kan ik nooit meer een biertje drinken.
    Fabel. Een gewoon pilsje bevat inderdaad veel calorieën, ongeveer evenveel als een glas vruchtensap. Maar alcoholvrij bier bevat veel minder, maar 65 kcal per glas, dit is veel minder dan een glas appelsap (110 kcal).
  8. Vet is slecht voor je.
    Fabel. Er zijn vitamines die alleen in vetten zitten. Daarnaast is vet een belangrijke bouwstof. Sommige vetten zijn wel slecht voor de gezondheid, dit zijn verzadigde en transvetten. Daarnaast leveren vetten veel energie, eet er niet te veel van.
  9. Koolhydraten moet je mijden tijdens het afvallen.
    Fabel. Er zijn theorieën dat je tijdens afvallen helemaal geen koolhydraten moet eten, maar die theorieën deel ik niet. Koolhydraten (zoals suiker) maken niet dikker dan andere voedingsstoffen. Maar als je er te veel van eet, dan zorgt dit wel voor gewichtstoename. Zeker tussendoortjes bevatten soms veel suikers en deze kunnen vaak makkelijk weggelaten of vervangen worden.
  10. Van avocado word je dik.
    Fabel. Een halve avocado bevat meer dan 2 keer zoveel calorieën als een appel. Dus tijdens het afvallen is het misschien niet verstandig om deze vrucht elke dag te eten. Maar een avocado bevat wel veel gezonde stoffen en kan dus ook best af en toe gegeten worden.
  11. Het jojo-effect is onvermijdelijk als je snel gewicht verliest.
    Fabel. Wanneer je snel veel afvalt is de kans groot dat je ook weer snel op je oude gewicht terugkomt. Dit hoeft niet waar te zijn. Door tegelijkertijd je voedingsgewoontes aan te passen kun je er voor zorgen dat je op je nieuwe gewicht blijft. Ga je weer eten zoals eerst, dan kom je weer terug op het oude gewicht.
  12. Ik ben dik omdat ik zware botten heb.
    Fabel. Dat kan wat schelen, maar eigenlijk nooit meer dan zo’n 2 kilo op je totale gewicht.
  13. ‘Gewoon bewegen’  is even gezond als sporten.
    Feit. Sporten is niet gezonder dan ‘gewoon bewegen’. Er zijn zelfs veel aanwijzingen dat de hele dag stilzitten juist schadelijk is voor de gezondheid. Ook als je aan het einde van de dag gaat sporten. Juist de hele dag door actief zijn en elke dag minimaal een half uur bewegen is gezond.
  14. Haver is glutenvrij.
    Feit. Van nature is haver glutenvrij. Maar omdat haver regelmatig in aanraking komt met glutenbevattende granen, kan het voorkomen dat er toch gluten in haver zitten, behalve als de term ‘glutenvrij’ of het glutenvrij-logo op het etiket staat.
  15. Een A-merk is altijd gezonder dan een huismerk.
    Fabel. Dat hoeft niet zo te zijn. Uit onderzoek naar bijvoorbeeld het zoutgehalte in 2015 bleek namelijk dat de Heinz sandwichspread een stuk zouter is dan de sandwichspread van huismerken.
  16. Vleesvervangers bevatten evenveel ijzer als vlees.
    Fabel. In vleesvervangers zit minder ijzer dan in een stukje rood vlees, bleek uit ons onderzoek in 2014. Bovendien wordt het ijzer uit vleesvervangers minder goed opgenomen dan ijzer uit vlees. Het helpt om er wat sinaasappelsap bij te drinken – vitamine C verhoogt de opname van ijzer namelijk.
  17. Tarwe is even goed als spelt.
    Feit. Van speltbrood word vaak gezegd het gezonder zou zijn. Het verschil tussen spelt en tarwe is echter maar klein. Speltbrood bevat ook gewoon gluten, dus wie dit wil vermijden heeft hier niks aan. Wel verdragen sommige mensen spelt beter dan tarwe. Let hierbij wel op dat het product 100% spelt is, en er niet alsnog tarwe bij zit.
  18. In groente zit vooral vitamine C.
    Fabel. Vitamine C zit met name in fruit zoals sinaasappels en kiwi’s, en in sommige groentesoorten waaronder paprika en kool. In veel groenten zit een stuk minder vitamine C, maar zitten veel andere vitamines en mineralen in.
  19. Vis en spinazie kun je prima samen eten.
    Feit. Er is jarenlang gewaarschuwd voor de combinatie vis en bladgroenten. Inmiddels blijkt dat het onderzoek waar dit op gebaseerd was, niet klopte. Daarom heeft het Voedingscentrum het advies onlangs ingetrokken.
  20. In een kroket zitten vooral gezonde vetten.
    Fabel. Het is fifty-fifty, de helft van de vetten zijn verzadigd (ongezond) en de andere helft onverzadigd.
  21. Als olijfolie niet van 1e persing is (=extra vergine), is het vet erin net zo slecht als ongezonde vetten.
    Fabel. De kwaliteit van het product is wel beter, maar de vetten zijn hetzelfde.